1983

1982<<< 1983 >>>1984

28 stycznia - W Krakowie rozpoczął się proces Jana Paculi, Jaromira Grądzkiego, Aleksandry Gumuły, Jerzego Petlickiego, Waldemara Gołębia, Janusza Barańskiego, Zbigniewa Fijaka i Józefa Polaka oskarżonych o kontynuowanie działalności związkowej po 13 grudnia 1981 r.

29 stycznia - W Krakowie został pobity przewodniczący KZ "S" w Drukarni Prasowej Ryszard Lebiest, złamano mu nos, kość policzkową i uszkodzono oko.

30 stycznia - Został pobity działacz "S" w ZNTK inż. Adam Legutko, żołnierz Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej, więzień okresu stalinowskiego. Zmarł nie odzyskawszy przytomności 9 marca.

4 lutego - Oświadczenie RKW Małopolska ws. dalszego działania Związku

  1. TKK "S" w oświadczeniu z dnia 22.01.83 przedstawiła założenia programu Związku na dziś. RKW "S" Małopolska uważa, że program Związku jest programem społeczeństwa i dlatego konieczne jest tworzenie szczegółowego programu przez wszystkie środowiska.
  2. Apelujemy do członków i sympatyków Związku, do wszystkich środowisk naszego Regionu o czynny udział w pracy programowej, a także o tworzenie środowiskowych kodeksów postępowania i o przestrzeganie przez wszystkie środowiska przyjętych tam zasad moralnych.
  3. Apelujemy do załóg zakładów pracy o rozważne podejmowanie decyzji ws. tworzenia samorządów pracowniczych. Przypominamy, że samorząd ma być wybrany przez załogę w sposób demokratyczny i ma służyć w obecnej sytuacji wyłącznie obronie interesów pracowniczych. W przypadku niespełnienia tej roli należy samorząd bojkotować.
  4. Przypominamy załogom zakładów pracy, że podstawowym zadaniem na teraz jest wywalczenie wolności dla skazanych działaczy związkowych i samorządowych oraz opieka nad rodzinami osób represjonowanych za postawę polityczną.
  5. RKW "S" wskazuje na skuteczną i bezpieczną formę walki, tj. bojkot fasadowych organizacji społecznych. Nieprzystąpienie do działalności w tych organizacjach oznacza votum nieufności dla władzy opartej na przemocy i terrorze.

RKW "S" apeluje do załóg zakładów pracy o tworzenie godnego klimatu dla wizyty Ojca Świętego w naszej Ojczyźnie. Uważamy, że właściwym akcentem tej wizyty winna być amnestia dla skazanych. Chcemy wizyty Ojca Św. Chcemy także, by mogła ona nastąpić zgodnie z duchem i oczekiwaniami wszystkich Polaków.

17 lutego - W Krakowie obchody rocznicy rejestracji NZS. Po mszy św. w kościele oo. Dominikanów ok. 2000 osób przemaszerowało pod Collegium Novum, gdzie zamontowana została tablica z napisem: Daj nam poczucie siły i Polskę daj nam żywą. NZS 17 II 1981 - 17 II 1983. Następnie pod Pomnikiem Grunwaldzkim zostały złożone kwiaty i zapalone znicze.

17 lutego - Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Krakowie ogłosił wyrok w sprawie J. Paculi. J. Pacula został skazany na 1,5 roku pozbawienia wolności, Z. Fijak i A. Gumuła na 2 lata w zawieszeniu, J. Petlicki na 2 lata w zawieszeniu i przepadek samochodu, J. Grądzki, W. Gołąb, J. Polak i J. Barański na 1 rok w zawieszeniu. W wyniku rewizji prokuratora Sąd Najwyższy w dniu 29 kwietnia tr. podniósł karę dla J. Paculi do 2,5 roku pozbawienia wolności oraz uchylił w stosunku do pozostałych tymczasowe zawieszenie kary.

23 marca - TKK wydała oświadczenia wobec planowanej wizyty Ojca Świętego oraz uroczystości 1 i 3 maja. Do Ojca Świętego: W imieniu członków NSZZ "S" przesyłamy wyrazy głębokiej czci i oddania. Społeczeństwo czeka na spotkanie z Tobą. Potrzebujemy go bardziej niż kiedykolwiek. Liczymy na to, że spotkanie umocni w nas nadzieję, wiarę i miłość, fundamenty ideowe naszego ruchu, z którymi wyrośliśmy i którym pragniemy pozostać wierni.

31 marca - Wyłowiono z rzeki zaginionego w niewyjaśnionych okolicznościach Ryszarda Kowalskiego z Balic k. Alwerni, działacza "S".

7 kwietnia - Oświadczenie MKS Kraków i MKS Małopolska Wschodnia w sprawie obchodów święta 1 Maja.

  1. MKS-y wzywają do bezwzględnego bojkotu partyjno-rządowych obchodów święta pracy. W przypadku wywierania nacisku na pracowników ze strony przełożonych należy informować o tym ogniwa związkowe. Jeżeli naciski nabrałyby charakteru poleceń służbowych - domagać się wydania polecenia na piśmie i zapłaty, jak za pracę w niedzielę.
  2. MKS Kraków wzywa mieszkańców Krakowa do unikania pobytu w miejscach imprez partyjno-rządowych oraz w ich sąsiedztwie. Niech przebiegają one w całkowitej izolacji ze strony społeczeństwa.
  3. MKS Kraków wzywa krakowian do uczestnictwa w związkowych regionalnych manifestacjach 1-szo majowych organizowanych przez MKS Nowa Huta. Termin i miejsce zostaną podane w oddzielnym komunikacie.

14 kwietnia - Oświadczenie RKW w sprawie wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Polsce.

  1. Regionalna Komisja Wykonawcza "Solidarność" Małopolska ogłasza miesiąc maj miesiącem pokoju, oczekiwania i przygotowań do pielgrzymki Ojca Świętego do Polski.
  2. Zgodnie z apelem Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej RKW wzywa wszystkie ogniwa naszego Regionu do powstrzymania się od wszelkich manifestacji i akcji protestacyjnych, począwszy od dnia 2 maja do czasu zakończenia wizyty Ojca Świętego w Polsce.
  3. RKW zaleca członkom Związku realizację programu zawartego w oświadczeniu TKK NSZZ "Solidarność" w sprawie rocznicy 3 Maja.
  4. Apelujemy o zdecydowane przeciwstawienie się wszelkim próbom prowokowania akcji ulicznych niezapowiadanych w wiarygodnych pismach związkowych przez RKW lub MKS-y.

Pamiętajmy, że każda prowokacja jest wymierzona w pielgrzymkę Ojca Świętego do Ojczyzny.

Kwiecień - Ujawnił się Jan Ciesielski, członek podziemnego RKW.

1 maja - Podczas niezależnej demonstracji z okazji 1 maja w Nowej Hucie zginął Ryszard Smagur, postrzelony przez zomowca petardą w głowę.

3 maja - Demonstracje w Krakowie.

5 maja - Koordynator MKS Kraków i redaktor Kroniki Małopolskiej Robert Kaczmarek wyjechał do Francji, przekazując swoje funkcje Tadeuszowi Syryjczykowi i Dorocie Stec. Najbliższym celem MKS miało być doprowadzenie do zjednoczenia struktur zakładowych w Małopolsce. Nastąpiło to w październiku 1983 r.

12 maja - Podczas uroczystości św. Stanisława w Krakowie na Skałce, prymas Józef Glemp mówił: Nie ma w tym nic dziwnego, że hierarchia katolicka w Polsce przyszła z pomocą internowanym, uwięzionym, wszystkim upośledzonym z powodu stanu wojennego i że nadal to czyni. Jeśli są tacy, którzy chcą użyć świątyni do innych celów, prosimy ich, by tego nie robili. Nie chcemy, by w naszych świątyniach wznoszono polityczne hasła. Ale nie chcemy też , by wrzucano do nich petardy.

15 maja - Minister zdrowia i opieki społecznej odwołał prof. Andrzeja Szczeklika ze stanowiska prorektora AM w Krakowie. Była to reakcja na informację, że A. Szczeklik wziął udział w niezależnym pochodzie 1 maja.

16 maja - Weszło w życie zarządzenie MEN w sprawie weryfikacji w szkołach wyższych. W skład komisji weryfikacyjnych weszli rektorzy, prorektorzy (uprzednio zweryfikowani przez Ministerstwo), przedstawiciele Wojewódzkich Komitetów Obrony, sekretarze KW PZPR oraz przewodniczący uczelnianych organizacji ZSL i SD.

21 maja - Podczas konferencji naukowej na temat "Profilaktyki samobójstw" zorganizowanej przez AM w Krakowie pośrednio wskazywano, że stan wojenny wpłynął na wzrost ilości samobójstw.

16 - 23 czerwca - Wizyta Ojca Świętego w Polsce. Oświadczenie RKW Małopolska:

Ojcze Święty! Witamy Cię w Małopolsce, na Ziemi Krakowskiej! Pracując wśród robotników Krakowa w okresie II wojny światowej, a potem pełniąc posługę duszpasterską zapisałeś się w naszych sercach i umysłach. Budowa Kościoła Żywego, rozwój apostolstwa świeckich i duszpasterstw środowiskowych, a także rozpoczęty pod Twoim kierownictwem Synod Archidiecezjalny i Prowincjonalny - to dzieła, które trwale zapisały się w życiu społeczeństwa. Szczególnie ślad Twojej obecności odczuwamy dzisiaj, poszukując sposobów godnego i twórczego życia w społeczeństwie. Pragniemy Twojej dalszej nauki i wskazań, Twojej obecności wśród nas! Wyniesienie Arcybiskupa Krakowskiego na Stolicę Apostolską pomogło narodowi odzyskać godność i nadzieję na lepsze jutro. Twoja pierwsza pielgrzymka do Polski była wielkim przeżyciem o dalekosiężnych, twórczych skutkach dla Narodu Polskiego. Witając Cię, Ojcze Święty wyrażamy Ci wdzięczność za Twe dzieła - w tym za trzy encykliki, a szczególnie za tę o pracy człowieka (Laborem Exercens) tak ściśle związaną z Twoim i naszym doświadczeniem roli wolnych związków zawodowych w społeczeństwie, które pragnie godności, wolności i sprawiedliwości. Bezcenny jest dla nas cały Twój wkład w społeczną naukę Kościoła, której treści były i zostaną nieodzownymi dla budowy niezależnego życia społecznego w dzisiejszej Polsce. Twoja posługa duszpasterska, stała pamięć o rodakach odkąd jesteś w Rzymie i pierwsza pielgrzymka stały się przyczynami ożywienia sumień i umysłów, które zaowocowało w dziele budowy Solidarności. Jej zniszczenie i wykreślenie z historii jest już niemożliwe; pozostawiła ona trwały ślad w każdym z nas; trwa w wytworzonych wówczas wspólnotach społecznych. U progu Twej drugiej pielgrzymki łączymy się z Tobą w modlitwie za tych, którzy polegli w czasie stanu wojennego, za tych z nas, którzy są uwięzieni lub pozbawienia pracy dlatego, iż pozostali wierni swemu sumieniu. Modlimy się wraz z Tobą za Naród i nasz Związek, którym odebrano prawo wyrażania i realizowania dążeń społecznych, kulturalnych i gospodarczych. Witamy Cię i prosimy o słowa nadziei, które nas umacniają. Wysłuchamy ich w skupieniu i z najwyższym szacunkiem do Twojej osoby i posłannictwa, czerpiąc z nich natchnienie i siłę do wytrwałego działania, świadomi, że dzieło wyzwolenia wymaga naszej własnej pracy i ofiary, w których nikt nas zastąpić nie może. Tego nas uczysz i słowem i przede wszystkim przykładem swej nieugiętej służby z narażeniem życia. Witaj wśród nas!

Ojciec Święty odwiedził Kraków, Nową Hutę oraz Mistrzejowice, gdzie konsekrował kościół. Na msze święte tysiące osób przychodziło ze znakami "S" przypiętymi do ubrań. Po mszy świętej odprawionej na Błoniach wyruszył do Mistrzejowic wielotysięczny tłum wiernych, niosących transparenty "Solidarności". MO próbowała rozproszyć manifestantów. W dniu 22 czerwca przedstawiciele Małopolskiej "Solidarności" S. Jurczak, T. Piekarz i W. Sikora wręczyli Ojcu Świętemu podczas mszy świętej na Błoniach obraz Matki Boskiej Załęskiej Patronki Internowanych. Obraz został wykonany w 1982 r. kredkami woskowymi na papierze pakunkowym przez Piotra Chodorowicza (członka "S" w Urzędzie Miasta w Nowym Targu) podczas internowania w Załężu. Ojciec Święty otrzymał również płaskorzeźbę, wykonaną przez Wincentego Kućmę, przedstawiającą pochód idący ku wolności pod opieką Matki Boskiej. W Dolinie Chochołowskiej Ojciec Święty spotkał się z Lechem Wałęsą i jego rodziną.

22 lipca - Po 586 dniach zniesiono w Polsce stan wojenny. Rozwiązana została Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego. Na mocy amnestii postanowiono wypuścić część uwięzionych działaczy "Solidarności" (o wyrokach krótszych niż 3 lata).

9 sierpnia - Oświadczenie RKW w sprawie obchodów Sierpnia.

  1. Dzień 31 sierpnia - Święto "Solidarności" jest rocznicą zwycięstwa w walce o legalizację niezależnych związków zawodowych, w walce o prawa człowieka pracy i obywatela, zwycięstwa osiągniętego metodami pokojowymi. Łamiąc zawarte porozumienia, przy zastosowaniu różnorodnych metod przymusu i represji, władze PRL usiłują zlikwidować ówczesne zdobycze Narodu polskiego. Jest naszą powinnością zamanifestować sprzeciw wobec tego postępowania władz, walczyć o prawa i godność nas wszystkich, o zwolnienia więzionych, o przywrócenie pełni praw usuniętym z pracy i ze szkół za przekonania oraz zgodną z nimi działalność polityczną, związkową, kulturalną i naukową.
  2. Hasłami naszego protestu 31 sierpnia 1983 roku są:
    • zwolnienie wszystkich więźniów sumienia,
    • uchylenie dyscyplinarnych zwolnień z pracy oraz przywrócenie możliwości nauki i studiów osobom usuniętym z przyczyn politycznych,
    • przywrócenie pluralizmu związkowego i innych swobód związkowych,
    • realizacja reformy gospodarczej, powstrzymanie obniżania stopy życiowej.
  3. Wzywamy komisje zakładowe do przeglądu istniejących porozumień i postulatów zakładowych oraz rozpoznanie aktualnych potrzeb załóg i podjęcia walki o ich załatwienie. Formy walki wynikać muszą z warunków lokalnych, mogą to być między innymi akcje ulotkowe, wystąpienia jawne, zbiorowe wystąpienia pisemne. Powinien to być stały składnik naszej pracy. Przypomnijmy władzom, że jesteśmy reprezentantem opinii pracowników, zarówno w sprawach ogólno-społecznych jak i lokalnych.
  4. Apelujmy do wszystkich mieszkańców regionu o uczestnictwo w uroczystych nabożeństwach, które odbędą się we wszystkich ośrodkach przemysłowych regionu w godzinach od 15 do 17. Ze wszystkich zakładów udajemy się na wyznaczone miejsca zbiórek i następnie do kościołów, nie korzystając ze środków komunikacji publicznej, stosownie do komunikatów organizacji terenowych i zakładowych.
  5. Święto "Solidarności" jest też dniem pamięci o ofiarach walki o prawa Narodu i ludzi pracy w latach 1944 - 1983. Organizacja zakładowa i związkowcy składają wiązanki kwiatów na grobach poległych oraz w miejscach upamiętnionych krwią ofiar.

Wzywamy komisje zakładowe i mieszkańców do dekorowania miejsc pracy oraz ulic i placów symbolami narodowymi i związkowymi, a także plakatami i napisami nawiązującymi do obchodów sierpniowego święta.

19 sierpnia - SB aresztowała Władysława Hardka, przewodniczącego RKW i członka TKK.

23 sierpnia - W Dzienniku Telewizyjnym wystąpił W. Hardek, wygłaszając następujące oświadczenie: doszedłem do wniosku, że droga, którą szliśmy, którą początkowo uważaliśmy za słuszną, przynosi szkody. Akcje protestu poróżniają między sobą kolegów z pracy, prowadzą do niepotrzebnych podziałów w społeczeństwie, burzą spokój w miastach, powodują poważne szkody materialne i moralne, narażają szczególnie młodych, porywczych i niedoświadczonych. Społeczeństwu i krajowi potrzebny jest proces normalizacji i spokoju. Na następny dzień po wygłoszeniu oświadczenia W. Hardek został zwolniony z więzienia i zaprzestał pracy związkowej. W 1983 r. wyjechał do RFN. W dniu 23 sierpnia RKW wydało oświadczenie: W dniu 23.08.1983 w wieczornym DTV pokazany został przewodniczący Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ "Solidarność" Małopolska, Władysław Hardek, który odczytał przed kamerami tekst deklarujący lojalność wobec władz partyjno-państwowych. Do chwili obecnej nie znamy okoliczności ujęcia W. Hardka, ani też metod, którymi zmuszono go do publicznego wystąpienia. Stwierdzamy, że od dnia dzisiejszego Władysław Hardek nie reprezentuje władz Związku, a odczytany w DTV tekst może wyrażać co najwyżej jego prywatne poglądy. Informujemy, że decyzje władz Związku o uroczystych obchodach naszego Święta (wg szczegółowego programu podanego w Aktualnościach nr 19) nie uległy zmianie. Jednocześnie przypominamy apel TKZ Stoczni Gdańskiej, poparty przez Lecha Wałęsę i członków TKK: związkowcy Wybrzeża ogłosili strajk włoski w dniach 22.08 - 15.09 i wezwali do akcji solidarnościowego poparcia na terenie całego kraju w dniach 30.08 - 31.08.

30 sierpnia - Manifestacje w rocznicę Porozumień Sierpniowych, m.in. w Nowej Hucie.

31 sierpnia - W Nowej Hucie wielogodzinne walki z ZOMO. W Krakowie na Rynku Głównym ZOMO zniszczyło ułożony z kwiatów krzyż.

Wrzesień - Przy parafii Matki Boskiej Częstochowskiej na os. Szklane Domy w Nowej Hucie powstało Duszpasterstwo Hutników. Na jego czele stanął Zbigniew Ferczyk. Duszpasterstwo organizowało odczyty, wykłady, jasełka oraz akcje pomocowe, w tym kolonie dla dzieci, paczki od św. Mikołaja.

2 września - Został uprowadzony i pobity przez funkcjonariuszy SB przewodniczący "S" w WPK w Nowym Sączu Jerzy Wyskiel. Po pobiciu przez trzech funkcjonariuszy SB i ORMO na zamku w Nawojowej został wyrzucony z jadącego samochodu. Sprawa została przez prokuraturę umorzona. Sprawę uprowadzenia i pobicia J. Wyskiela badała po 1989 r. tzw. "komisja Rokity".

7 września - W Krakowie odnaleziono z poważnymi obrażeniami zwłoki Tadeusza Frąsia, nauczyciela z Zabierzowa Bocheńskiego, działacza "Solidarności".

18 września - Odbyła się pierwsza ogólnopolska pielgrzymka robotników na Jasną Górę, zorganizowana przez ks. Jerzego Popiełuszkę. Wzięło w niej udział ok. 8 tys. wiernych, głównie z Warszawy.

20 września - Pierwsze spotkanie Duszpasterstwa Hutników przy parafii na os. Szklane Domy w Nowej Hucie. Organizacją Duszpasterstwa zajmowali się Zbigniew Ferczyk oraz Barbara Bubula. Porad prawnych udzielali J. M. Rokita i Stanisław Rzepka, zaś porad lekarskich dr Janusz Kutyba.

28 września - Lech Wałęsa i 70 członków KK skierowało list do Sejmu z apelem o uwolnienie wszystkich więźniów politycznych.

5 października - Lechowi Wałęsie przyznano pokojową Nagrodę Nobla. 11 października rząd PRL złożył na ręce ambasadora Norwegii notę protestacyjną, uznając, że decyzja o przyznaniu nagrody stanowiła ingerencję w wewnętrzne sprawy Polski. W ZSRR, NRD oraz Rumunii nie podano informacji o laureacie nagrody. Odnosząc się do nagrody dla L. Wałęsy, Ojciec Święty Jan Paweł II powiedział: W ten sposób wynagrodzone zostały dążenia i starania podjęte w celu rozwiązania trudnych problemów świata robotniczego i społeczeństwa polskiego pokojową drogą szczerego dialogu i współpracy.

28 października - W Krakowie powołano Regionalny Komitet "Solidarności" Małopolska. W jego skład weszły TKRH, MKS Nowa Huta, MKS Małopolski Południowo-Wschodniej, MKS Zakopane i MKS Myślenice. RKS miał zająć się:

  • koordynacją współpracy ogniw związkowych
  • gospodarowaniem środkami przekazywanymi do Regionu
  • wydawaniem oświadczeń,
  • delegowaniem przedstawicieli do TKK

Wydano dokument programowy RKS, który mówił o prowadzeniu działań opozycyjnych przez Związek przez wiele lat. Zgodnie z tym działacze "S" powinni byli podjąć działania zmierzające do umocnienia Związku i do aktywizacji społeczeństwa. Cele te miały być realizowane poprzez:

  • prowadzenie działalności informacyjnej (pisma zakładowe) i samokształceniowej,
  • stosowanie nacisków na dyrekcje zakładów w kwestiach socjalnych,
  • prowadzenie pomocy materialnej i prawnej dla represjonowanych członków Związku,
  • wchodzenie do rad pracowniczych i przejmowanie nad nimi kontroli.

Przewodniczącym został Tadeusz Syryjczyk z AGH, który reprezentował RKS w TKK.

28 października - RKS opublikował oświadczenie w sprawie zakładowej organizacji związkowej. W uwagach końcowych napisano: Istnienie naszego Związku zależne jest od poczucia wspólnoty w szerokim znaczeniu tego słowa. Stopień poczucia wspólnoty zależy od siły więzów łączących członków Związku. Więzy tworzyć musi w każdym zakładzie pracy aktyw związkowy "S". Tworzenie różnorodnych powiązań między ludźmi (towarzyskich, zawodowych, związkowych) jest skutecznym środkiem walki z totalitaryzmem czerpiącym swą siłę ze słabości rozbitego, zatomizowanego społeczeństwa. Należy więc tworzyć warunki do spotkań dyskusyjnych i szkoleniowych, kontaktów z działaczami z innych zakładów, czy też spotkań parafialnych, itd.

1 listopada - TKK uznała RKS, a jej przedstawiciel wszedł w skład TKK.

1 grudnia - RKS wezwała do masowego udziału w uczczeniu ofiar grudnia 1970 i 1981 r. W dniu 16 grudnia przed bramą HiL-u miał odbyć się wiec, a w wielu kościołach odprawione msze św. za Ojczyznę. MO i SB próbując storpedować akcję przeprowadziły liczne rewizje, zatrzymania i przesłuchania.

12 grudnia - Pierwszy wieczór inicjatywy Na Głos zorganizowany w siedzibie krakowskiego KIK-u. Ideą przedsięwzięcia było odczytywanie przez autorów tekstów na głos przed publicznością, która natychmiast mogła wyrażać swoje opinie. Następne spotkania odbywały się u oo. Dominikanów i skupiały około 1000 osób. W wieczorach wzięli udział m.in. Kornel Filipowicz, Wisława Szymborska, Julia Hartwig, Artur Międzyrzecki, ks. Jan Twardowski, Jerzy Pilch czy Bronisław Maj.

16 grudnia - W HiL w Nowej Hucie odbył się wiec związany z wydarzeniami grudniowymi, brało w nim udział ok. 6 tys. pracowników. Kombinat został jednak zablokowany przez MO, w związku z czym wyprowadzenie pochodu nie powiodło się.

16 grudnia - Oświadczenie RKS: Wobec stałego obniżania się poziomu życia, utrzymującej się reglamentacji żywnościowej i zapowiedzianych podwyżek cen Regionalny Komitet Solidarności - Małopolska oświadcza co następuje:

  1. Zasadniczą przyczyną obecnej sytuacji są błędne rozwiązania systemowe, których żadna reforma nie została doprowadzona do fazy realizacji. Zamierzenia obecnej reformy gospodarczej już na wstępie mocno ograniczone i niekonsekwentne, uległy ostatecznej deformacji. Próba wprowadzenia konkurencji gospodarczej przy pomocy samofinasowania z pominięciem samodzielności i samorządności, bez rozbicia monopoli jakimi są faktycznie zjednoczenia, zrzeszenia i ministerstwa branżowe, jest z góry skazana na niepowodzenie. Istotnym czynnikiem obniżającym poziom życia jest podniesienie wydatków państwa na cele wojskowe, rozbudowa aparatu represji i utrzymanie biurokracji gospodarczej.
  2. W tej sytuacji podwyżka cen będzie - podobnie jak podwyżka w styczniu 82 - jedynie objawem narastającej inflacji, niekompetencji rządu w sprawach gospodarczych, obciążenia społeczeństwa kosztami błędów systemowych i rozbudowy aparatu administracyjno-represyjnego. Doraźne wypłaty nie zrównoważą trwałych skutków kryzysu, w tym jawnych i ukrytych podwyżek cen. Kontynuowanie pozornych rozwiązań obliczonych wyłącznie na opróżnienie naszych kieszeni doprowadzi w niedługim czasie do dalszego obniżenia poziomu życia.
  3. Społeczeństwo nie może wyrazić zgody na taką praktykę gospodarczą władz PRL. Nasza bierna postawa obróci się przeciw nam, RKS wzywa do podjęcia następujących form protestu:
    1. wykorzystanie legalnych zebrań organizacji częściowo niezależnych (demokratycznie wybrany samorząd, Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa, itp.) lub narad produkcyjnych, w celu domagania się powiązania polityki cen i płac z faktyczną i kontrolowaną przez społeczeństwo reformą,
    2. wykorzystania prawa składania skarg i wniosków poprzez wysyłanie zbiorowych oraz indywidualnych listów zawierających sprzeciw wobec podwyżki i wymienione wyżej postulaty,
    3. prowadzenie akcji uświadamiającej o przyczynach i skutkach podwyżki w prasie związkowej, w formie ulotek i napisów,
    4. bezpośrednio po wprowadzeniu podwyżek organizowanie różnych form protestu na terenie zakładu, wykorzystanie rozmaitych pretekstów do przerywania pracy i gromadzenia się (kolejki do kiosków, biur, itp.) aż do zastosowania strajku.

16 grudnia - Oświadczenie RKS:

  1. W związku z zamiarem odłożenia wyborów do Sejmu PRL Regionalny Komitet Solidarności Małopolska stwierdza, iż jest to dowód uświadomienia sobie przez władze ich kompletnej izolacji w społeczeństwie. Władze PRL obawiają się organizowania wyborów do Sejmu nawet w warunkach braku możliwości udziału w nich niezależnych ugrupowań społeczno-politycznych, związków zawodowych i stowarzyszeń oraz narzuconej z góry przesądzającej wyniki - ordynacji wyborczej.
  2. Warunkiem udziału społeczeństwa w wyborach do rad narodowych jest rzetelny charakter samorządu terytorialnego samych wyborów. Nieodzownymi składnikami tych warunków są:
    • zniesienie represyjnych przepisów i likwidacja klimatu zastraszenia społeczeństwa - między innymi - zwolnienie wszystkich więźniów sumienia,
    • możliwość legalnego działania niezależnych od władz administracyjnych organizacji związkowych (pluralizm związkowy), kulturalnych i gospodarczych, a także prowadzenia kampanii przedwyborczej (wolność zgromadzeń i prasy),
    • przyznanie samorządowi terytorialnemu jasnych kompetencji, uczynienie z niego faktycznej reprezentacji lokalnych społeczności oraz gospodarza majątku miast i gmin,
    • demokratyczna ordynacja wyborcza przyznająca prawo zgłaszania kandydatów wszelkim organizacjom i grupom obywateli, gwarantująca kandydatom równe szanse, a wyborcom rzeczywistą tajność głosowania.
  3. Ostateczne stanowisko regionu w sprawie wyborów zostanie sformułowane po ich ogłoszeniu. Obecnie szczególnego znaczenia nabiera kontrola przygotowań do wyborów i ich przebiegu. Zwracamy się więc do członków i sympatyków "S" o nie odmawianie udziału w komisjach wyborczych. Do członków komisji wyborczych apelujemy o:
    • odmawianie naruszania przepisów wyborczych PRL,
    • nieuczestniczenie w wywieraniu presji na wyborców,
    • informowanie społeczeństwa - przede wszystkim za pośrednictwem ogniw i prasy związkowej - o pracy komisji, zwłaszcza wszelkich formach manipulowania wynikami wyborów, naruszania przepisów, wywieranych naciskach, fałszerstwach itp.

21 grudnia - Prezydium RKS Małopolska wydało komunikat: W dniach 13 - 17 grudnia 1983 roku wobec zapowiedzianych przez TKK i RKS pokojowych, a także symbolicznych manifestacji społeczeństwa, Kraków i Nowa Huta stały się widownią demonstracji sił milicyjnych i wojska. Uniemożliwiły one dostęp do miejsc wiecu. W tygodniu poprzedzającym obchody 13 i 16 grudnia przeprowadzono wiele rewizji domowych i ulicznych, zatrzymań oraz przesłuchań, blokowano ruch i środki komunikacji. Społeczeństwo Regionu odpowiedziało na apel Związku udziałem w nabożeństwach, uczciło pamięć ofiar stanu wojennego składaniem kwiatów na grobach, paleniem zniczy, a w niektórych osiedlach gaszeniem świateł. W Tarnowie, Bochni oraz miasteczku studenckim w Krakowie miały miejsce wiece okolicznościowe.