1986

1985<<< 1986 >>>1987

5 stycznia - Ukazał się pierwszy numer pisma Małopolskiego Komitetu Walki o Praworządność (powstałego w 1984 r.) - Paragraf. W skład redakcji wchodzili: Aleksander Herzog, Józef Mroczek oraz Wiesław Zabłocki. Finansowo pismo wspomagali Zofia i Zbigniew Romaszewscy oraz czytelnicy. Kilka tekstów w piśmie zamieścili również Zofia Radzikowska, Tadeusz Zieliński, Andrzej Rozmarynowicz i Andrzej Tarnawski. Na łamach pisma podejmowano przede wszystkim tematykę prawną. Ostatni - 53 numer pisma ukazał się 30 czerwca 1989 r.

27 stycznia - Przed Sądem Wojewódzkim w Krakowie zakończyły się postępowania w sprawie nauczycieli, którym potrącono wynagrodzenie za nieobecność w pochodzie pierwszomajowym.

Dziewięciu nauczycieli z Zespołu Szkół Zawodowych w Zakopanem oraz troje z Zespołu Szkół Zawodowych im. PKWN w Tarnowie sprawę wygrało. Byli to Marianna Elantowska, Ludwika Bryja, Marek Grocholski, Alodia Sławińska, Władysław Stopka, Grażyna Staszewska, Elżbieta Konopka, Maria Fiałek, Krzysztof Wojtecki (wszyscy Zakopane) oraz Anna Schreder-Molczyk, Cecylia Aleksander i Zofia Jarosz (Tarnów).

5 lutego - Zmarł w wyniku pobicia działacz nowosądeckiej "Solidarności" Zbigniew Szkarłat, przewodniczący KZ "S" w Spółdzielni Inwalidów w Nowym Sączu. W godzinach wieczornych 2 lutego został znaleziony z pękniętą czaszką w okolicach Hotelu "Beskid".

19 lutego - Zakończyła się rozprawa w sprawie osób oskarżonych o działalność w Radio Solidarność. Oskarżeni Józef Mandryk, Krzysztof Znamirowski i Urszula Śliwińska zostali skazani na kary od 8 miesięcy do 1 roku pozbawienia wolności w zawieszeniu. Obrońcami oskarżonych byli adwokaci Andrzej Rozmarynowicz, Andrzej Buczkowski i Krzysztof Bachmiński.

20 lutego - Na dworcu PKP w Krakowie został zatrzymany Maciej Dobrowolski, przy którym znaleziono bibułę. Otrzymał trzymiesięczną sankcję prokuratorską.

24 lutego - Przed Sądem Rejonowym dla Krakowa Nowej Huty stanął student UJ, Zygmunt Berdychowski, któremu zarzucono, że w dniu 13 października 1985 r. brał czynny udział w rozruchach ulicznych w Nowej Hucie, rozrzucał ulotki i rzucał kamieniami w pojazdy MO. Obrońcą oskarżonego był K. Bachmiński. Sędzia Barbara Strażyńska zdecydowała się - wobec dużego zainteresowania studentów - odroczyć rozprawę.

28 lutego - Kolegium ds. Wykroczeń w Bochni ukarało Jana Komasarę za zbieranie pieniędzy na sztandar hutników. Orzeczono przepadek zebranych pieniędzy: 16 tys. zł oraz grzywnę 25 tys. zł.

18 marca - Do pracy, wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Krakowie, został przywrócony Stanisław Żółtek, kierowca PKS w Nowym Targu. Został zwolniony z pracy za umieszczenie fotografii ks. Jerzego Popiełuszki obok fotela kierowcy.

26 marca - W Nowej Hucie zostały zatrzymane i aresztowane (sankcja trzymiesięczna) dwie studentki orientalistyki UJ Agnieszka Kasperowicz oraz Joanna Podgórska. Zostały zatrzymane podczas kolportażu ulotek ogłaszających 1 maja jako dzień solidarności z narodem afgańskim.

29 - 30 kwietnia - Zatrzymania w Krakowie, w tym 45 pracowników HiL, których wywieziono następnie do aresztów w Myślenicach, Proszowicach i Miechowie. Po zwolnieniu w godzinach wieczornych musieli na własny koszt powrócić do domów.

1 maja - Mimo prewencji ze strony MO w Nowej Hucie przed "Arką" zebrało się ok. 5 tys. osób

3 maja - Ok. 7 tys. osób brało udział w tradycyjnej mszy świętej w Katedrze na Wawelu. W trakcie uroczystości 1 i 3 maja w Krakowie zatrzymano kilkaset osób. W domach zatrzymani zostali m.in. dr Bogdan Barbaro, Antoni Piekałkiewicz i Adam Bujak. Zatrzymani zostali również dr Zofia Radzikowska, Jarosław Rolicki, Piotr Parużnik, Piotr Świder, Beata Kowalska, Grzegorz Hajdarowicz, Maciej Klepacz, Paweł Warchał, Krzysztof Fortuna, Dariusz Warpas, Paweł Wojtkiewicz, Artur Then, Artur Wiśliński, Artur Jarosz i Katarzyna Kotarba.

4 maja - Prezydium RKS wydało komunikat w związku ze skażeniem radioaktywnym terenu Polski po katastrofie elektrowni jądrowej w Czarnobylu i niedoinformowaniem społeczeństwa o stanie zagrożenia. W świetle tej sytuacji podjęte przez władze środki ochrony uznać należy za niewystarczające. Dotyczy to zwłaszcza braku jednoznacznych zaleceń nakazujących pozostawienie dzieci i młodzieży w domach w dniach największego skażenia, tj. między 29 kwietnia a 2 maja 1986 r. Raz jeszcze ważniejsze od ludzkiego zdrowia okazały się cele polityczne - dzieci i młodzież musiały zapewnić frekwencję na oficjalnych obchodach pierwszomajowych.

16 maja - Pod zarzutem nielegalnego druku książek i pism zostali zatrzymani Lech Kołodziejczyk, Leszek Lipnicki i Bogdan Goleń.

Maj - Represje w stosunku do nauczycieli. Krzysztof Kopeć z SP nr 71 w Nowej Hucie został zwolniony za zorganizowanie wycieczki dla uczniów do grobu ks. Jerzego Popiełuszki. Anna Michańkow, zaangażowana w sprawę krzyży w szkole została karnie przeniesiona z Zespołu Szkół Odzieżowych nr 2 w Nowej Hucie do SP nr 74 w Bronowicach.

1 czerwca - W Krakowie dwa tysiące osób wzięło udział w zorganizowanej przez WiP demonstracji przeciwko budowie elektrowni atomowej w Żarnowcu i przeciwko represyjnej polityce władz, w tym wobec aresztowania Z. Bujaka.

6 czerwca - Dwoje delegatów RKS Barbara Niemiec i Jan Dziadoń miało jechać do Warszawy na planowane ogólnopolskie spotkanie działaczy "S", na którym miała się odbyć dyskusja na temat utworzenia KKW. Spotkanie zostało odwołane w związku z aresztowaniem Z. Bujaka.

14 czerwca - W drodze do Juszczyna k. Makowa Podhalańskiego został zatrzymany Adam Osika, zmierzający na mszę św. za Ojczyznę odprawianą przez ks. Adolfa Chojnackiego. Został zwolniony 21 lipca tr.

23 czerwca - Sąd Rejonowy dla Krakowa - Nowej Huty skazał studenta prawa UJ Zygmunta Berdychowskiego na 2 lata pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata.

24 czerwca - Sąd uniewinnił Jerzego Macieja Dobrowolskiego z zarzutu kolportażu pism podziemnych. Adwokatem oskarżonego był A. Buczkowski.

25 czerwca - Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego rozpatrujący sprawę płk. Ryszarda Kuklińskiego, oficera Sztabu Generalnego WP, współpracującego z wywiadem amerykańskim, wydał na niego zaoczny wyrok śmierci.

26 czerwca - Skazano Kazimierza Krauzego oraz Jacka Żabę z MPK w Krakowie na 5 i 1,5 roku pozbawienia wolności za przecięcie w nocy z 12 na 13 grudnia 1985 r. pasków klinowych w 30 autobusach.

13 lipca - Aresztowany został Julian Karwala z Chrzanowa, za namalowanie hasła "uwolnić więźniów politycznych". Został skazany na karę 1,5 roku pozbawienia wolności. Ostatecznie wyszedł na wolność 11 września tr.

15 lipca - Kolegium ds. Wykroczeń w Suchej Beskidzkiej skazało proboszcza z Juszczyna ks. Adolfa Chojnackiego za zorganizowanie "nielegalnego zgromadzenia" - procesji Bożego Ciała na karę grzywny. Obrońca oskarżonego A. Rozmarynowicz wniósł odwołanie.

17 lipca - Sejm uchwalił ustawę amnestyjną. W jej wyniku do końca września zwolniono 12 więźniów politycznych w Małopolsce.

22 lipca - Komunikat Prezydium RKS w sprawie obchodów rocznicy Sierpnia: Przed nami rocznica Sierpnia `80. Sześć lat temu strajki Stoczniowców Wybrzeża przekształciły się w potężny ruch społeczny w całym kraju. Konsekwencja i wytrwałość strajkujących robotników oraz powszechne poparcie udzielone im przez społeczeństwo zmusiły władze partyjno-państwowe do podpisania Porozumień Sierpniowych. W sposób pokojowy, bez rozlewu krwi dokonał się przełom w życiu społeczno-politycznym Polski, który zapowiadał demokratyczne przemiany. Powstanie i program NSZZ "Solidarność" otworzyły drogę do przywrócenia podmiotowości społeczeństwu i urzeczywistnienia jego aspiracji do niezależności. Sierpień `80 i NSZZ "Solidarność" były szansą dla Polski na wydźwignięcie się z kryzysu wywołanego systemem rządów, szansą na przestrzeganie praw pracowniczych i wolności obywatelskich, szansą na godność pracy. Będziemy ją mieli dotąd, dopóki pozostaniemy wierni ideałom "Solidarności". Dziś warunki narzucone społeczeństwu po 13 grudnia 1981 i po kolejnych etapach "normalizacji" zmuszają nas do kontynuowania pracy związkowej w sposób niejawny. Wymaga to wytrwałej i umiejętnej pracy, oddania, a nawet poświęcenia. Tak jak trzeba: dla nas i dla przyszłej Polski. Praca tajnych ogniw związkowych, grup drukujących i kolportujących niezależne wydawnictwa, samokształceniowych i samopomocowych ma dla naszego dziś i Polski jutra ogromne znaczenie. Jest to forma obrony, a zarazem przygotowania się do życia w Polsce wolnej i demokratycznej. Zgodnie z apelem TKK Święto Solidarności stanie się początkiem ogólnopolskiej akcji na rzecz obrony praw pracowniczych, poprawy warunków pracy i stanu zdrowia społeczeństwa. Sierpień `80 zobowiązuje; nie wolno zapomnieć o tych, którzy w obronie naszych wspólnych praw złożyli ofiarę życia, jak i o tych naszych Kolegach i przywódcach Związku, którzy pozbawieni wolności przebywają w więzieniach. Informujemy, że w niedzielę 31 sierpnia 1986 roku zostanie odprawiona w Katedrze Wawelskiej Msza św. w szóstą rocznicę Sierpnia `80 i w intencji przyszłości Ojczyzny - początek godz. 10.00. Solidarność zwycięży jeśli ty będziesz jej wierny!

31 sierpnia - Po mszy świętej w "Arce Pana" w Nowej Hucie około 1000 osób sformułowało pochód, który ruszył w stronę centrum miasta. Manifestacja została rozproszona przez milicję. Również w Katedrze na Wawelu została odprawiona tradycyjnie msza święta.

21 września - Pielgrzymka Ludzi Pracy na Jasną Górę - wzięło w niej udział ok. 100 000 wiernych.

29 września - Powstała z inicjatywy L. Wałęsy jawna Tymczasowa Rada NSZZ "Solidarność".

11 września - Gen. Kiszczak zapowiedział zwolnienie wszystkich więźniów politycznych do końca roku.

30 września - W Warszawie L. Wałęsa poinformował o powołaniu jawnej i działającej otwarcie struktury kierowniczej Związku - Tymczasowej Rady NSZZ "Solidarność".

1 października - Oświadczenie MKS Grzegórzek, Krowodrzy, Podgórza i Śródmieścia: W związku z ostatnimi wydarzeniami dotyczącymi NSZZ "Solidarność" MKS Kraków przekazuje ogniwom dzielnicowym i zakładowym oraz wszystkim członkom "Solidarności" następujące stanowisko:

  1. Uwolnienie więźniów politycznych we wrześniu 1986 roku uznać należy za wydarzenie korzystne dla Związku, pozwalające naszym przywódcom i kolegom na bezpośredni udział w pracach "Solidarności". Obok czynników gospodarczych i międzynarodowych, które zmusiły władze do tego kroku, istotną rolę odegrała również stała i długoletnia walka ogniw Związku i nas wszystkich o wolność dla więzionych przywódców i kolegów. Pamiętać musimy także o tych, którzy wyłączeni zostali z ostatniej amnestii.
  2. Uwolnienie więźniów politycznych określane jest jako krok władz sygnalizujących możliwość podjęcia dialogu z reprezentantami społeczeństwa. NSZZ "Solidarność" do takich negocjacji jest przygotowany. Nasze warunki są znane: pełne przywrócenie pluralizmu związkowego oraz stworzenia sytuacji umożliwiającej działania społeczne. Odzyskując swoją podmiotowość społeczeństwo będzie mogło wpływać na kierunek i charakter reform gospodarczych oraz ochronę środowiska naturalnego, od których zależy tak cywilizacyjny poziom naszego życia, jak i biologiczny byt narodu.
  3. Realizacji tych celów społecznych służyć będzie nadal działalność związkowa niejawnych ogniw międzyzakładowych i zakładowych NSZZ "Solidarność" koordynowana przez MKS Kraków, który równocześnie uczestniczy we wszystkich pracach RKS Małopolska. Zmuszeni od grudnia 1981 roku do działań niejawnych legalizm swej pracy związkowej opieramy o prawo konstytucyjne, międzynarodowe konwencje gwarantujące wolność związków zawodowych oraz Statut NSZZ "Solidarność". MKS Kraków zobowiązuje grupy dzielnicowe oraz Tajne Komisje Zakładowe do wzmocnienia działalności ogniw związkowych. Odnosi się to zwłaszcza do szybkości i zasięgu przepływu informacji związkowej (prasa i kolportaż wydawnictw) oraz wszelkich form statutowej działalności Związku (składki, zasiłki, obrona praw pracowniczych, pomoc dla represjonowanych). Informacje o bieżącej taktyce NSZZ "Solidarność" zawierają dokumenty krajowych i regionalnych władz Związku: TKK i Przewodniczącego oraz RKS Małopolska.

1 października - Zmarła w Warszawie Barbara Sadowska, poetka, działaczka NSZZ "S", matka zabitego przez funkcjonariuszy MO Grzegorza Przemyka.

10 października - Lista więźniów politycznych w Polsce wciąż pozostających w więzieniach obejmowała m.in.: Kazimierza Krauze, Jacka Żabę oraz Andrzeja Kumora, Jacka Mleczkę, Mariana Stachniuka, Zygmunta Grzesiaka, Zdzisława Hebdę, Krzysztofa Ochela (wszyscy Kraków) oraz Jerzego Orła (Bochnia). Była to tzw. "grupa krakowskich terrorystów" podejrzewana o zainstalowanie w kamienicy przy Rynku Głównym w Krakowie wyrzutni z ulotkami i gazem łzawiącym dla zakłócenia przebiegu wiecu pierwszomajowego.

13 października - Po mszy świętej w "Arce Pana" odbyło się spotkanie w miejscu śmierci Bogdana Włosika zastrzelonego przez kpt. Augustyna.

17 października - Prokurator Jan Fułat podtrzymał decyzję o umorzeniu dochodzenia w sprawie śmierci Zbigniewa Szkarłata.

23 października - W Mistrzejowicach reaktywowano jawną Komisję Robotniczą Hutników NSZZ "Solidarność". Na jej czele stanął Mieczysław Gil, zastępcą został Stanisław Handzlik, w skład weszli również Jan Ciesielski i Edward Nowak.

11 listopada - Spotkanie przedstawicieli KRH i TKRH, na którym dyskutowano o dalszej formie działalności - jawnej, półjawnej oraz tajnej. Ustalono, że TKRH będzie nadal kontynuowała prace w porozumieniu z RKS Małopolska.

11 listopada - ZOMO rozbiło pochód formujący się po wyjściu z Katedry na Wawelu. Zatrzymano kilkadziesiąt osób, zaś 19 ukarano grzywnami (Marta Chrzanowska, Danuta Czechmanowska, Jan Hebda, Ewelina Janczur, Anna Klich, Andrzej Kuchno, Romana Maciuk, Agata Michałek, Henryk Piech, Dionizy Prucnal, Dariusz Rupiński, Bożena Talaga, Stanisław Talaga, Agata Trzebuniak, Jan Uliński, Grzegorz Surdy, Jan Rojek i Artur Waluś).

Listopad - Doc. dr hab. Krystyna Wasilikowa z Instytutu Botaniki PAN otrzymała decyzję odmowną dotyczącą przyznania jej stopnia profesora. W uzasadnieniu podano, że tytuł naukowy może być nadany osobie, która w pełni akceptuje konstytucyjne zasady ustrojowe PRL i kieruje się nimi w swojej działalności.

16 listopada - "Nieznani sprawcy" rozrzucali w Juszczynie ulotki szkalujące ks. Adolfa Chojnackiego.

23 listopada - W Krakowie powstała Tymczasowa Rada Konsultacyjna Rolników Indywidualnych "Solidarność". Na czele stanął trzyosobowy Konwent Seniorów, w składzie: Józef Teliga, Stanisław Janusz i Zbigniew Nawrocki.

8/9 grudnia - Patrol MO zatrzymał Michała Wójcika i Marka Oćwieję pod zarzutem rozrzucania ulotek.

10 grudnia - Powstała Komisja ds. Interwencji i Praworządności NSZZ "Solidarność" pod przewodnictwem Zbigniewa Romaszewskiego.

29 grudnia - W Tarnowie kolegium ds. wykroczeń ukarało Karola Krasnodębskiego i dwie inne osoby za składanie kwiatów w dniu 11 listopada pod Pomnikiem Niepodległości.